چگونگی تفهیم معانی قرآن و نهج البلاغه
چگونه معانی قرآن و نهج البلاغه را خوب بفهمیم؟
ساعت مطالعه را بهگونهای تنظیم كنیم كه یا اول وقت یعنى بلافاصله بعد از نماز صبح یا آخر وقت نیم ساعت قبل از خواب، این كار باعث میشود كه اولاً شما در یکوقت معین به مطالعه قرآن یا نهجالبلاغه بپردازید و ثانیاً از تداخل در كارهاى روزمره شما میکاهد شما هم میتوانید با آرامش خاطر كارهاى روزمره را انجام دهید.
مشغله کاری و فکری زیادی دارم لطفا من را راهنمایی کنید که چگونه معانی قرآن و نهج البلاغه را خوب بفهمم؟
مطالعه دقیق، علمى و اصولى مستلزم شرایط، امكانات و لوازم خاصى است كه اگر با توجه به اینکه شما فرمودید مشغله كارى زیادى دارم طبعاً یكى از شرایط لازم كه «وقت بهاندازه كافى» است را ندارید بنابراین براى اینكه این شرط لازم را در حد امكان فراهم كنید باید براى سایر برنامههای كارى و علمى خودتان یک برنامهریزی دقیق انجام دهید فایده این برنامهریزی براى اوقات شبانهروزی این است كه شما میفهمید در هفته چند ساعت وقت مازاد در برنامههای كارى خود دارید فرض كنید در هفته 3 ساعت وقت مازاد دارید. براى استفاده بهینه از این وقت آن را بهروزهای هفته تقسیم كنید مثلاً 6 روز هفته هرروز نیم ساعت یعنى هرروز درواقع شما نیم ساعت وقت دارید براى مطالعه قرآن و نهجالبلاغه.براى اینکه از این مقدار وقت بتوانید بهترین استفاده را ببرید و تا حدودى به هدف خود نائل آیید. راهكارهاى زیر را بهصورت جدى عملى سازید.
1- یک روز در میان قرآن روزى نیم ساعت و یک روز در میان نهجالبلاغه روزى نیم ساعت.
2- ساعت مطالعه را بهگونهای تنظیم كنیم كه یا اول وقت یعنى بلافاصله بعد از نماز صبح یا آخر وقت نیم ساعت قبل از خواب، این كار باعث میشود كه اولاً شما در یکوقت معین به مطالعه قرآن یا نهجالبلاغه بپردازید و ثانیاً از تداخل در كارهاى روزمره شما میکاهد شما هم میتوانید با آرامش خاطر كارهاى روزمره را انجام دهید و هم به این هدف خود برسید و در یادگیرى شما نیز تأثیر به سزایى دارد.
3- از تغییر وقت تعیینشده به دلایلى كه در بند 2 گفته شد جدا اجتناب كنید.
4-در مرحله اول فقط قرآن یا نهجالبلاغه را روخوانى كنید و ترجمه آن را نیز با دقت مطالعه كنید بهگونهای كه هم به محتوا پى ببرید و هم بهتدریج معانى كلمات را یاد بگیرید.
5-براى هرکدام (قرآن و نهجالبلاغه) یک دفتر تهیه كنید و نکات جالبى را كه با آن برخورد میکنید یادداشت كنید مثلاً نكات اخلاقى، تربیتى، بهداشتى، اعتقادى مناسب با ذوقیاتى كه دارید. یا بهعبارتدیگر نكاتى را تحت عنوان پیامهای قرآن یا نهجالبلاغه یادداشت كنید.
شتابزده و عجولانه مطالعه نكنید. سعى كنید با صبر، پشتكار، دقت و بهتدریج به اهداف خود برسید.
6-پیامهای قرآن و نهجالبلاغه را تكرار كنید و بهعنوان درسهای آموزنده در زندگى خود به كار ببندید.
7-این كار را بدون وقفه و باپشتکار انجام دهید چه اینکه هم مطالعه شما ثمربخش و هم در سایر برنامههای شبانهروزی شما تأثیر مثبت دارد ازجمله اینکه وقت خوابوبیداری شما را منظم میکند.
8-سؤالات و شبهاتى كه احتمالاً هنگام مطالعه به ذهنتان میآید در دفترچه یادداشت كنید براى دریافت پاسخ آنها یكى از سه كار و در صورت امكان هر سه كار را انجام دهید:
- سعى كنید با دقت درآیات و متن نهجالبلاغه در این مرحله، جواب را از خود قرآن و نهجالبلاغه بگیرید زیرا ممكن است شما با یک مطلبى در قرآن برخورد میکنید كه سؤالى براى شما ایجاد میشود چهبسا قرآن در آیات بعدى پاسخ شبهه شمارا داده باشد.
- از افراد كارشناس در علوم قرآن نهجالبلاغه کمک بگیرید و در وقتهای مقتضى سؤالات را با كارشناسان مربوطه در میان بگذارید.
- به کتابهایی كه در زمینهٔ علوم قرآنى و نهجالبلاغه نوشتهشده مراجعه كنید این كار به مطالعات شما عمق بیشترى میبخشد و مطالعات شما را جهتدار و هدفمند میسازد.
9-شتابزده و عجولانه مطالعه نكنید. سعى كنید با صبر، پشتكار، دقت و بهتدریج به اهداف خود برسید.
10- بعد از اینکه یک دور قرآن و نهجالبلاغه را اینگونه مطالعه كردید اگر هنوز نسبت به ظواهر قرآن و نهجالبلاغه احساس میکنید مشکلدارید و خیلى احاطه بر آنها پیدا نکردهاید یک دور دیگر با همان شیوهای كه بیان شد مطالعه خود را تكرار كنید. در مرحله دوم با توجه به سؤالاتى كه براى شما مطرحشده و همچنین موضوعاتى كه یادداشت کردهاید علاوه بر ترجمه مراجعه به تفسیر را نیز شروع میکنید.
در این مرحله فقط به یک تفسیر از قرآن و نهجالبلاغه بیشتر مراجعه نكنید چه اینکه سرعت كار شمارا خیلى كند میکند به نظر میرسد تفسیر نمونه از ناصر مكارم شیرازى و شرح و ترجمه نهجالبلاغه از همان مؤلف در وهله اول براى شما بسیار مفید باشد بعد از طى دو مرحله فوق میتوانید مرحله سوم را شروع كنید كه انشاءالله در مكاتبات بعدى راهنماییهای لازم ارائه خواهد شد.
در پایان توصیه میشود از پشتكار و استمرار بهصورت جدى غفلت نكنید بعد از مدتى احساس خواهید كرد كه اطلاعات شما نسبت به این دو كتاب ارزشمند روزبهروز بیشتر خواهد شد. البته مطالعه تخصصیتر مستلزم یک سلسله پیشنیازهایی است كه با مشغله كارى شما و وقت كمى كه دارید امكان عملى سازى آن دور از واقعیت است و اگر واقعبینانه بخواهید برنامهریزی كنید به نظر میرسد بهترین برنامه، عملى سازى راهكارى است كه ارائه شد.
منبع: پرسش و پاسخ های عمومی مشاوره سوالات قرآنی مرکز مشاوره تبیان